انتظارات نظارتی برای معتبر سنجی تمیز کردن
معتبر سنجی تمیز کردن بخشی جدایی ناپذیر از فرآیند تولید در داروسازی است. یک قطعه تجهیز در صورت تمیز نبودن می تواند محصول را آلوده کند. تجهیزات تولیدی نامناسب، منبع اصلی آلودگی است. سازمان های نظارتی بیشتر نگران آلودگی متقابل پنی سیلین با محصولات غیرپنی سیلین هستند.
تعدادی از نامه های هشدار دهنده توسط FDA به دلیل نقص در مراحل تمیزکاری صادر شده است. باقی مانده محصول قبلی و همچنین ماده تمیز کننده ای که برای تمیز کردن تجهیزات مورد استفاده قرار می گیرد باید تمیز شوند تا از آلودگی متقاطع جلوگیری شود.
در زیر الزامات عمومی آژانس های نظارتی برای شرکت های تولید دارو جهت معتبر سنجی تمیز کردن ذکر شده است.
1- روش تمیز کردن: روشی کتبی، مربوط به فرآیند تمیز کردن تمام قطعات تجهیزات مورد استفاده در ساخت تهیه شود. اگر روشهای مختلفی جهت تمیز کردن در زمان تغییر بچ و تغییر محصول، و از بین بردن باقی مانده های محلول در آب وجود داشته باشد، باید شرایط پیروی از رویه ها به روشنی ذکر گردد.
2- پروتکل معتبر سنجی تمیز کردن باید قبل از شروع فعالیت معتبر سنجی نوشته و تصویب شود. مسئولیت فعالیت معتبر سنجی، روش نمونه گیری، روش تحلیلی، معیارهای پذیرش و معیارهای معتبر سنجی باید به طور واضح در پروتکل معتبر سنجی ذکر و مشخص گردد.
3. معتبر سنجی باید کاملا مطابق با پروتکل معتبر سنجی انجام شود. پیگیری هر مرحله باید به صورت مکتوب باشد و هر مرحله که پیگیری و دنبال می شود باید در پروتکل ذکر گردد.
4- گزارش نهایی باید با نتایج فعالیت معتبر سنجی تمیزکاری توسط مدیریت تصویب گردد. نتایج باید بیان کننده این امر باشد که باقیمانده های محصول قبلی به میزان قابل پذیرشی کاهش یافته است.
5- در حین بازرسی، بازرسان نظارتی باید از روند نظافت و معتبر سنجی آن راضی باشند. معتبر سنجی باید پاسخ دهنده سوالات آنها در هنگام ارزیابی باشد، مانند تمیز کردن تجهیزات، مثلا با دستگاه شوینده تمیز می گردد یا فقط با آب شسته می شود؟ تمیز کردن بچ به بچ بود یا محصول به محصول؟ کدام قسمت از تجهیزات تمیز شدند؟ این مراحل می تواند به ایجاد روشی کارآمد و آسان برای تمیز کردن تجهیزات کمک کند زیرا معتبر سنجی تمیز کردن بین دو بچ از همان محصول لازم نیست و تجهیزات باید فقط در این شرایط از نظر چشمی و ظاهری تمیز شوند.
6- در مورد بعضی از سیستم ها و تجهیزات که شستشوی آنها در محل دشوار است، اپراتورها باید از تمیز کردن این قسمت ها و قطعات مرتبط با سیستم و تجهیزات آگاهی لازم را داشته باشند و از سیستم شستشو در محل استفاده کنند.
7. جنبه های میکروبی سیستم های شستشو در محل هنگام تمیزکاری باید در نظر گرفته شوند زیرا رشد میکروبی ممکن است هنگام نگهداری تجهیزات و سیستم ها اتفاق بیفتد. تجهیزات باید بعد از تمیز کردن به درستی خشک شوند و استفاده از محلول 70٪IPA می تواند به جلوگیری از رشد میکروبی در حین نگهداری کمک کند. باید یک دوره حداکثر ماکزیمم نگهداری تجهیز تعریف شود که بتوان برای تولید از آن استفاده کرد. تعریف درستی از Cleaning Holding Timeوجود داشته باشد (حداکثر زمانی که می توان دستگاه تمیز را نگهداری کرد).
8- در صورت یافتن هرگونه باقیمانده در تجهیزات تمیز شده، لازم است روش تمیز کردن بررسی گردد و اپراتوری که تجهیزات را تمیز کرده است، باید دوباره برای تمیز کردن مناسب آموزش داده شود.
9- ویژگی و حساسیت روش تحلیلی باید مشخص گردد. HPLC می تواند به تعیین آلاینده ها در سطح بسیار پایین کمک کند. اگر تعیین آلودگی ها امکان پذیر نباشد، به هیچ وجه نشان دهنده عدم وجود آلاینده ها نیست، اما نشان می دهد که تحلیل ها قادر به شناسایی آلاینده ها در زیر حد مشخص شده نیستند.
10- کلیه آلاینده های موجود در قسمت سطح تجهیزات باید تشخیص داده شوند، بنابراین برای دستیابی به نتایج دقیق، باید یک آزمایش تشخیصی انجام شود. یک فاکتور تشخیصی نادرست ممکن است به معتبر سنجی تمیز کردن اشتباه منجر شود.
11. برای معتبر سنجی تمیز کردن هم نمونه گیری از سطح به صورت مستقیم و هم نمونه برداری از محلول شستشو لازم است. دخالت سواب در تجزیه و تحلیل باید مشخص شود. نمونه برداري سطح از آن جهت دارای اهميت است كه با استفاده از اين روش مي توان از بقاياي محلول در آب، و ناحيه سخت (غیرقابل دسترسی ) تجهيزات، نمونه برداري كرد.
12. با استفاده از روش نمونه‌برداری از محلول شستشو، قطعات غیرقابل دسترسی تجهیزات و سیستمها قابل نمونه برداری هستند. مساحت بزرگی جهت نمونه برداری از طریق شستشو در نظر گرفته می شود، بنابراین می توان مقدار بسیار کمی از باقی مانده مواد را نمونه برداری و تعیین کرد.
13- محدودیتهای تأیید معتبر سنجی باید براساس دوز درمانی محصول تعیین شود و حدود تعیین شده باید عملی، قابل دستیابی و توجیه پذیر باشند.
14. مواد شوینده مورد استفاده برای تمیز کردن باید کاملاا تمیز شوند. باقیمانده مواد شوینده نیز به عنوان آلاینده در نظر گرفته می شود زیرا مواد شوینده بخشی از محصول نیستند. برای تجزیه و تحلیل باقیمانده های مواد شوینده، باید تمام اجزای شوینده شناخته شده باشد، بنابراین مواد شوینده برای تمیز کردن باید به دقت انتخاب شوند.